Về vấn đề này, Bộ Giao thông - Vận tải có ý kiến như sau:
1. Về căn cứ để quy định xử phạt đối với hành vi “Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông”:
Tại Khoản 1, Điều 11, Luật GTĐB quy
định: “Người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lệnh và chỉ dẫn của
hệ thống báo hiệu đường bộ” (bao gồm cả tín hiệu đèn giao thông); đồng
thời, tại Khoản 3, Điều 10 Luật GTĐB quy định: “Tín hiệu xanh là được
đi; tín hiệu đỏ là cấm đi; tín hiệu vàng là phải dừng lại trước vạch
dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp; trong trường
hợp tín hiệu vàng nhấp nháy là được đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý
quan sát, nhường đường cho người đi bộ qua đường”;
Ngoài ra, tại Điều 5 Thông tư số
91/2015/TT-BGTVT của Bộ GTVT quy định về tốc độ và khoảng cách an toàn
của xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông trên đường bộ đã
quy định cụ thể về các trường hợp phải giảm tốc độ: “Người điều khiển
phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải giảm tốc độ thấp hơn tốc
độ tối đa cho phép (có thế dừng lại một cách an toàn) trong các trường
hợp: qua nơi đường bộ giao nhau cùng mức; nơi đường bộ giao nhau cùng
mức với đường sắt…”.
Triển khai Luật Giao thông đường bộ,
Chính phủ đã ban hành các nghị định quy định về xử phạt VPHC trong lĩnh
vực GTĐB trước đây (như: Nghị định số 146/2007/NĐ-CP, Nghị định số
34/2010/NĐ-CP, Nghị định số 71/2012/NĐ-CP), đối với nội dung quy định về
chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông thì đều quy định xử
phạt chung một hành vi vi phạm là “Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín
hiệu giao thông”.
Đến Nghị định số 171/2013/NĐ-CP đã tách
thành hai hành vi với mức phạt khác nhau là: “Không chấp hành hiệu lệnh
của đèn tín hiệu giao thông” với mức phạt thấp và hành vi “Khi tín hiệu
đèn giao thông đã chuyển sang màu đỏ nhưng không dừng lại trước vạch
dừng mà vẫn tiếp tục đi, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng trước khi
tín hiệu đèn giao thông chuyển sang màu vàng” với mức phạt cao hơn.
Trong quá trình tổng kết thực hiện Nghị
định số 171/2013/NĐ-CP để xây dựng nghị định mới, đã có nhiều ý kiến cho
rằng việc tách nội dung quy định về chấp hành hiệu lệnh của đèn tín
hiệu giao thông thành hai hành vi vi phạm với hai mức phạt khác nhau như
tại Nghị định số 171/2013/NĐ-CP dẫn đến tình trạng:
- Người điều khiển phương tiện tham gia
giao thông ở chiều đường có đèn xanh đang sáng thường có xu hướng tăng
tốc độ khi đi đến gần nút giao có lắp đèn tín hiệu giao thông (thay cho
việc phải giảm tốc độ), vì cho rằng nếu có đèn đỏ thì sẽ phanh xe lại để
chỉ bị xử phạt ở mức thấp hơn (là vi phạm tín hiệu đèn vàng). Tuy
nhiên, khi người đi phía trước tăng tốc độ, kéo theo những người đi phía
sau cũng tăng tốc độ (theo cảm tính về khoảng cách với xe chạy phía
trước) và khi người đi phía trước chủ động phanh xe lại, những người đi
phía sau sẽ không phanh xe kịp, dẫn đến hậu quả xảy ra va chạm cục bộ
giữa các xe tại nút giao.
- Một số người tham gia giao thông đang
dừng xe ở trước vạch dừng tại nút giao của chiều đường có đèn đỏ đang
sáng cũng thường có xu hướng vội vàng điều khiển xe nhập vào trong nút
giao ngay khi đèn đỏ vừa tắt và đèn vàng vẫn còn bật sáng, vì cũng cho
rằng chỉ bị xử phạt ở mức thấp hơn (mức vi phạm tín hiệu đèn vàng). Dẫn
đến hậu quả xảy ra va chạm, tai nạn giao thông và cản trở đối với các xe
(của chiều đường có đèn xanh vừa mới tắt) đã nhập vào nút giao đang
khẩn trương thoát ra khỏi nút giao, làm ách tắc giao thông tại nút giao.
Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu của công tác
bảo đảm trật tự ATGT, tại Nghị định số 46/2016/NĐ-CP đã gộp hai hành vi
này lại thành một hành vi là “Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu
giao thông” như quy định tại các nghị định trước đây (trước Nghị định
số 171/2013/NĐ-CP).
2. Ngoài ra, để tránh trường hợp người
điều khiển phương tiện phải dừng đột ngột tại vạch dừng xe ở nút giao
khi đèn tín hiệu vàng bật sáng, hiện nay, tại điểm 10.3.2 Điều 10 Quy
chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ năm 2016
(QCVN41:2016/BGTVT) có quy định “khi tín hiệu vàng bật sáng, trường hợp
phương tiện đã tiến sát đến hoặc đã vượt quá vạch sơn (vạch dừng xe),
nếu dừng lại sẽ nguy hiểm thì phải nhanh chóng đi tiếp ra khỏi nơi giao
nhau”. Việc bổ sung quy định này vừa bảo đảm tính thống nhất với các văn
bản quy phạm pháp luật hiện hành, vừa đáp ứng yêu cầu theo thông lệ
quốc tế và khả thi trong thực tiễn.
Theo Báo Tây Ninh Online
