Ông là kỹ sư nông nghiệp, gắn bó với
nông trường này gần ba mươi năm. Lúc đầu, ông là trợ lý kỹ thuật, rồi
làm phó giám đốc Nông trường, từ năm 2007 đến nay làm giám đốc. Với
cương vị là phó giám đốc phụ trách kỹ thuật và sau đó là giám đốc, thời
gian qua, kỹ sư Tài đã có nhiều sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, góp phần
rất đáng kể cho ngành cao su. Gần đây nhất, ông có công trình “Cải tiến
xe vận chuyển mủ cao su thành xe chữa cháy”.
Giám đốc Nông trường Cao su Bến Củi Nguyễn Văn Tài bên công trình “Cải tiến xe vận chuyển mủ cao su thành xe chữa cháy”.
Tại Ðại hội Công đoàn Công ty cổ phần
Cao su Tây Ninh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017- 2022, có một cá nhân được Ban
Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tặng Bằng lao động sáng tạo
trong phong trào thi đua yêu nước năm 2016.
Trước đó, ông đã được Tổng Giám đốc Tập
đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam tặng Bằng khen “Ðã có thành tích xuất
sắc trong phong trào sáng kiến, sáng tạo, cải tiến khoa học kỹ thuật
trong đơn vị góp phần xây dựng Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam ngày
càng vững mạnh”. Người được vinh dự đón nhận Bằng lao động sáng tạo và
bằng khen vừa nêu là kỹ sư Nguyễn Văn Tài- Giám đốc Nông trường Cao su
Bến Củi (thuộc Công ty cổ phần Cao su Tây Ninh).
Ông là kỹ sư nông nghiệp, gắn bó với
nông trường này gần ba mươi năm. Lúc đầu, ông là trợ lý kỹ thuật, rồi
làm phó giám đốc Nông trường, từ năm 2007 đến nay làm giám đốc. Với
cương vị là phó giám đốc phụ trách kỹ thuật và sau đó là giám đốc, thời
gian qua, kỹ sư Tài đã có nhiều sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, góp phần
rất đáng kể cho ngành cao su. Gần đây nhất, ông có công trình “Cải tiến
xe vận chuyển mủ cao su thành xe chữa cháy”.
“Biến” xe chở mủ thành xe chữa cháy
“Phương án lắp đặt đơn giản, chi phí
thấp, tính ứng phó kịp thời tại chỗ, tính phổ dụng xã hội hoá cao, nâng
cao hiệu quả phòng - chữa cháy” là kết quả ứng dụng công trình của kỹ sư
Tài. Ông cho biết, Nông trường cao su Bến Củi quản lý 2.270 ha cao su.
Mùa khô cũng là mùa cao su thay lá. Toàn bộ lá trên cây rụng xuống đất
thành một lớp khá dày, rất dễ cháy.
Ngoài ra, hằng năm, nông trường thanh lý
từ 150 ha đến 200 ha cây cao su trong mùa khô; các cành lá sau khi cưa
cắt để lại rất dễ cháy và lây lan đến các vườn cây xung quanh. Thực tế
tại nông trường đã xảy ra hai vụ cháy trong quá trình thanh lý vườn cây.
Vào mùa khô, nông trường đều lập kế hoạch và phương án phòng cháy, chữa
cháy (PCCC), huy động nhiều công nhân cho công tác PCCC, nhưng phương
tiện chữa cháy rất thô sơ.
Trước thực trạng đó, kỹ sư Tài băn khoăn
suy nghĩ, tìm tòi giải pháp chữa cháy tại chỗ đạt hiệu quả cao. Từ
phương tiện sẵn có của nông trường là xe vận chuyển mủ có 3 tank (3 bồn
chứa mủ), máy bơm dùng bơm mủ lên tank, kỹ sư Tài nảy sinh ý tưởng
chuyển công năng sử dụng từ bồn vận chuyển mủ thành bồn chứa nước và máy
bơm mủ thành máy tạo áp lực cho vòi rồng thực hiện việc chữa cháy. Khi
mùa khai thác mủ kết thúc, cũng là mùa cao su bắt đầu thay lá, cây ngưng
cạo, khi đó bồn chứa mủ, máy bơm mủ được dùng cho xe PCCC.
Kết quả thử nghiệm cho thấy, tất cả các
phương tiện được lắp đặt hệ thống chữa cháy do ông Tài thiết kế đều có
khả năng di chuyển, tiếp cận điểm cháy với phạm vi hoạt động không hạn
chế. Ðộ phun xa của đầu rồng phụ thuộc vào công suất của máy bơm (máy
bơm 5 CV phun xa 30m, máy bơm 9 CV phun xa 50m). Thời gian hoạt động
phun chữa cháy của mỗi xe chứa 3 bồn nước là 30 phút. Ðể có nguồn nước
cung cấp cho công tác chữa cháy, nông trường bố trí các giếng khoan phân
bố đều trong vườn cây cao su.
Sau khi thử nghiệm, xe chữa cháy tự chế
của kỹ sư Tài đáp ứng đầy đủ tính năng theo yêu cầu của cơ quan PCCC.
Ðặc biệt là tổng chi phí cải tiến xe chở mủ thành xe PCCC chỉ 9,5 triệu
đồng, giảm chi phí đầu tư trang bị xe chữa cháy chuyên dùng đến 800
triệu đồng/xe. Có xe chữa cháy này, nông trường tiết kiệm rất đáng kể
trong việc bố trí công nhân trực chống cháy cho toàn bộ diện tích vườn
cây.
Theo kỹ sư Tài, không chỉ đối với vườn
cao su, mà đối với vùng trồng mía, từ phương tiện máy móc sẵn có, các
chủ trang trại có thể tự lắp đặt máy chữa cháy theo thiết kế của ông.
Ðối với các khu bảo tồn, rừng phòng hộ, khu di tích, kể cả khu dân cư đô
thị cũng có thể trang bị máy chữa cháy này.
“Cây” sáng kiến của ngành cao su
Trước đó, ông Tài đã có nhiều công trình
sáng kiến cải tiến kỹ thuật khác, đáng lưu ý như: kỹ thuật tạo tán vườn
cây kiến thiết cơ bản; công cụ xử lý cây nghiêng trên vườn cây kinh
doanh; công cụ khai thác vườn cây tận thu; sử dụng máy bón phân thay thế
bón phân thủ công trên vườn cây kiến thiết cơ bản.
Về kỹ thuật tạo tán, kỹ sư Tài cho biết,
nhằm khống chế ưu thế về ngọn của vườn cây kiến thiết cơ bản dòng vô
tính (phân cành cao dễ ngã đổ), qua quá trình quản lý, nghiên cứu, tìm
tòi phân tích đặc tính hình thái của cây cao su, vào năm 2006, ông đưa
ra phương pháp cắt ngọn tạo tán cho giai đoạn kiến thiết cơ bản đối với
vườn cây năm thứ 2, thứ 3.
Nhờ có kỹ thuật tạo tán, cây phân cành
hợp lý, thân cây phát triển đồng đều, thúc đẩy độ tăng nhanh quành tròn
thân cây, bảo đảm mật độ vườn cây, hạn chế gãy đổ do gió. Cũng từ đó,
người trồng cao su rút ngắn được thời gian kiến thiết cơ bản của cây từ 6
tháng đến một năm (so với trước khi chưa có kỹ thuật tạo tán). Công
trình này đã được áp dụng cho toàn ngành cao su.
Theo kỹ sư Tài, đây là công trình vừa
mang tính kỹ thuật, vừa mang tính nghệ thuật cao, để nâng cao chất lượng
vườn cây, tạo tiềm năng năng suất cho thời kỳ kinh doanh.
Hằng năm vào mùa mưa bão, giông lốc, nỗi
lo vườn cây cao su kinh doanh bị gãy đổ luôn là vấn đề nhức nhối của
người trồng cao su, nhất là trên dòng vô tính RRIV4. Ðể xử lý cây
nghiêng, có nguy cơ gãy đổ trên vườn cây nhóm 1 đang khai thác, trước
kia, nông trường cho người leo lên cây chặt tỉa nhánh. Công việc này
không bảo đảm an toàn lao động, năng suất thấp, hiệu quả không cao
(không mé được những nhánh trên ngọn cao). Sau đó, nông trường dùng xe
chuyên dụng đưa người và máy cưa lên cao để xử lý; cách làm này quá tốn
kém và năng suất cũng thấp.
Từ thực trạng đó, năm 2012, kỹ sư Tài
nghĩ ra cách dùng lưỡi câu liêm nối cán dài để tỉa cành cây nghiêng.
Cách làm này bảo đảm an toàn lao động, vừa nâng cao năng suất mà chi phí
rất thấp, dễ thực hiện, hiệu quả cao. Phương pháp này được đưa sang Lào
áp dụng xử lý hàng ngàn ha cao su bị gió lốc nghiêng ngả.
Trước đây, để khai thác tận thu trên
vườn cây cao su chuẩn bị thanh lý, công nhân phải bắc thang (hoặc ghế
cao) để cạo, vừa không an toàn mà năng suất thấp. Sau đó, nông trường
cải tiến bước đầu là dùng cây tầm vông dài nối làm cán dao cạo.
Cách làm này cũng có hiệu quả, nhưng
không linh hoạt theo chiều cao cạo miệng, hạn chế năng suất lao động và
cũng không khai thác hết tiềm năng năng suất vườn cây chuẩn bị thanh lý.
Năm 2010, kỹ sư Tài tạo ra dụng cụ khai thác vườn cây tận thu tiên tiến
và hiệu quả hơn. Ðó là dùng cán dao kim loại có 3 đoạn nối nhau bằng
chốt khoá, để người công nhân linh hoạt khai thác ở nhiều độ cao khác
nhau.
Ðồng thời, cán dao 3 đoạn này cũng tương
thích với 3 công dụng khác nhau: lắp đặt vào lưỡi dao cạo; lắp đặt vào
dụng cụ bấm máng và dụng cụ bôi kích thích. Nhờ sử dụng công cụ trên,
công nhân khai thác hết tiềm năng năng suất cây chuẩn bị thanh lý. Cụ
thể, trước đây chỉ khai thác được 1,6 tấn/ha, nay đã nâng lên được 2
tấn/ha. Bộ công cụ này nay đã được áp dụng rộng rãi trong ngành cao su.
Ngày trước, việc bón phân trên vườn cây
kiến thiết cơ bản theo phương pháp thủ công. Do vườn cây rộng lớn, nên
hằng năm đến mùa vụ bón phân đòi hỏi phải huy động nhiều nguồn nhân lực.
Cách bón thủ công còn nhiều hạn chế về kỹ thuật, năng suất lao động
thấp, cần nhiều lao động và tính hại cao (do công nhân tiếp xúc trực
tiếp với phân bón).
Do vậy, kỹ sư Tài đã nỗ lực cải tiến
thành công máy bón phân trên vườn cây kiến thiết cơ bản và đưa vào sử
dụng. Ðây là máy tự hành (tự trộn, tự rạch hàng, tự bón, tự lấp đất),
với những ưu điểm thấy rõ: năng suất cao (20 ha/ngày/máy), đạt yêu cầu
về mặt kỹ thuật, giảm độc hại, giảm chi phí thuê công nhân (một máy thay
thế 20 công nhân bón phân thủ công) và dễ quản lý, kiểm soát.
Qua nhiều năm trải nghiệm trong ngành,
kỹ sư Nguyễn Văn Tài đã tự nghiên cứu, học hỏi, tìm tòi để có nhiều sáng
kiến, cải tiến kỹ thuật góp phần nâng cao năng suất lao động, nâng cao
năng suất và chất lượng vườn cây, giảm thâm dụng lao động, ứng phó hiệu
quả với tình hình giá cao su giảm sâu và khủng hoảng thiếu lao động như
hiện nay.
Kỹ sư Tài tâm sự: “Khi một sáng kiến,
cải tiến kỹ thuật được tạo ra mà tác giả cố giữ bí mật chỉ để làm lợi
riêng cho mình thì hiệu quả mang lại sẽ hạn chế. Do đó, sáng kiến chỉ có
giá trị khi được nhân rộng”. Chính vì vậy, ông rất vui khi những sáng
kiến, cải tiến kỹ thuật của mình được phổ biến khắp nơi.
Theo Báo Tây Ninh Online
